Skip to main content

Mijn neef is neurochirurg. Ik ben huisarts. Daarnaast zijn wij twee mensen en rijden in deze hoedanigheid regelmatig over de snelweg. Niks bijzonders. Maar er zijn momenten dat wij binnen een seconde veranderen in twee vakidioten.

Omdat ik regelmatig als een veredelde Sebastiaan Vettel de linkerbaan gebruik, kijk ik met regelmaat netjes in mijn spiegeltje of er iemand anders is met nog meer lef in zijn lijf. Altijd raak natuurlijk. Vooral wanneer ik rijdend in de US een motorrijder met een bloedgang aan zie komen zonder beschermend pak en helm dan stoot ik mijn neef direct aan: “Kijk, een potentiele donor!”. En dan maar hopen dat ie een formuliertje heeft ingevuld. Of er ‘wel donor’ of ‘geen donor’ op aangevinkt staat is niet relevant. Dat de keuze bewust gemaakt is wel.

De beslissing ligt bij de persoon zelf, niet bij de dokter

Ik ben voorstander van invoering van het volgende principe: Iedereen is donor tenzij je aangeeft het niet te willen zijn. Het is vrij bizar dat we niet bij elke intake van een patiënt in het ziekenhuis of de huisartspraktijk de donor-vraag meenemen. Naar mijn onbescheiden mening moeten doktoren, huisartsen en ziekenhuizen hierin een grotere rol spelen.

Een mens verandert gemiddeld 3 of 4 keer in zijn leven van huisarts en komt eens in de zoveel jaren in het ziekenhuis terecht. De lijst met wel of geen donor zou op deze manier binnen een jaar of 10 helemaal up-to-date kunnen zijn. Het lastige aan Nederland is dat we een consensus maatschappij zijn, waarin het debat belangrijker geworden is dan het doorhakken van knopen. Wikken en wegen leidt zelden tot een beter resultaat dan het nemen van een beargumenteerde beslissing.

Wanneer iedereen donor zou zijn tenzij je aangeeft het niet te willen zijn, zouden de zaken vereenvoudigd worden voor nabestaanden die geconfronteerd worden met de vraag over orgaandonatie. Wanneer een overledene geen informatie heeft verstrekt over donorschap en een familie direct na het overlijden van een geliefde voor de keuze gesteld wordt, kiest volgens recent onderzoek 85% van de families onder invloed van emotionele geladenheid niet voor orgaandonatie.

Een dokter heeft daar verder geen rol in, want het opleggen van je mening is niet je rol als dokter. De beslissing ligt bij de persoon zelf en de nabestaanden, niet bij de dokter. Als dokter was je vroeger verplicht de vraag te stellen. Meestal kreeg je ‘nee’ te horen. Tegenwoordig moeten mensen het donorschap zelf regelen, vaak via internet. En wanneer je bedenkt dat er nog steeds 1,8 miljoen mensen in Nederland zijn die niet met internet om kunnen gaan, dan weet je hoe de vlag erbij hangt. De tijd is nog niet rijp voor verplicht donorschap, maar wel voor een verplichte keuze tussen ‘wel’ of ‘geen’ donorschap.